Aberastasun Gurpila eta monomitoa, ‘Margolaria’ filmaren ardatza

Azken urteotan, lagunartean behin baino gehiagotan aipatu izan dugu euskal zinemak azkenaldian eman dituen film esanguratsuenek zer-nolako harremana duten tarotaren Arkano Nagusiek islatzen dituzten arketipoekin. Amama (Asier Altuna, 2015) filmak bereziki merezi du azterketa sakona, ia guztia delako Arkano Nagusien isla argia: baserria (Dorrea), Amparo Badiola – Amama (Bereterresa), Kandido Uranga – Tomas (Aita Santua), Iraia Elias – Amaia (Kaiser andrea), Ander Lipus – Xabi (Eroa), eta abar. Blog honetara Arkano Nagusi bakoitzaren nondik norakoak ekarri izan ditugunean ere behin baino gehiagotan aipatu izan dugu  Amama filma, arkano horiekin lotura estua duten filmak nabarmentzerakoan.

Oraingoan, berriz heldu nahi diogu gaiari, Donostiako Zinemaldian egunotan estreinatu den Margolaria filmak ere Arkano Nagusiekin eta arketipoekin duen lotura estuagatik. Zehazki, Aberastasunaren Gurpila arkanoarekin edo kartarekin.

 

 

 

 

 

 

 

[Aberastasun Gurpila, Marseillako Tarotaren arabera.
ES: La Rueda de la Fortuna, FR: La Roue de Fortune, ENG: Wheel of Fortune].

Aurrera egin aurretik, komeni da gogoratzea Aberastasun Gurpila arkanoaren esanahiaren inguruan bere garaian idatzi genuena:

“Karta honek biraka dabilen gurpila erakusten du. Eskuinaldean, gorantz doan untxi batekin, eta ezkerraldean, beherantz doan tximinoarekin. Hasieratik eta bukaerarik gabeko ibilidea erakusten du. Eternitatea. Dena da ziklikoa. Zerbait bukatzen denean, berriro hasten da. Zerbait hasten denean, noizbait bukatzeko hasten da. Eraldaketaren sinboloa da karta hau.

Bertan ageri den tximinoak eskuak lotuta ditu, eta gertakariek eta bizitzaren emariak ia oharkabean daraman norbait islatzen du. Baita erabaki inkontzienteak ere. Untxia, aldiz, zuhur doa gurpilean gora, egin beharreko bidearen oso kontziente. Eskuinaldean, biradera edo manibela modukoa ere ageri da, erdi ezkutuan. Ez dio inork eragiten, baina azken batean destinuaren hariak mugitzen dituena eta gurpila bueltaka jartzen duena biradera hori da. Unibertsoa, energia sortzailea, guztiaren atzean dagoen indar ezkutua.

Gurpilaren azpian, berriz, goldatutako lurra ageri da. Bakoitzak bere etorkizuna erein eta landatuz gero, uzta loratuko dela adierazi nahian.

Bizitza ziklikoa da, eta bizitzan zehar eskura ditugunak ere ziklikoak dira: osasuna, ametsak, senideak, lagunak, pasioak… Eguzkia ageri da batzuetan, baina euria dator gero. Gaua. Eguna. Joan. Etorri. Bueltaka dabil dena. Izarren hautsaren baitan. Askotan orekan ohitzen gara, eta erosotasun eremuak sortzen ditugu. Mugimendua arriskutsuagoa da, baina mugimendua da. Gurpila geldirik dagoela ere sentitzen dugu batzuetan. Horrelakoetan, nahikoa da mugituko dela sinestea, eta mugitu dadin ahalegintzea, berriro ere abian jartzeko. Berriro abian hastean, ordea, ez gara lehengoak. Gelditzen garen bakoitzean zerbait ikasten dugu. Erortzea ikastea ere bada. Gurpila gelditu duten harriak ezagutzea. Bidean ageri diren oztopoen kontzientzia hartzea. Aurrera egiteko gogoari eta ausardiari bidea zabaltzea. Aurrera egiteko, askotan, barrura begiratzea ere ezinbestekoa izaten da. Bizitzaren zikloak ulertzea. Horiei buruz hausnartzea. Zein fasetan gauden ohartzea. Nora goazen galdetzea.

Beti ere, gurpilak aurrera egingo du, eta biraka ari den gurpilaren kontzientzia hartzea izango da orekari eusteko modurik onena, gaur goian dagoena bihar behean egon daitekeela jakinda. Baita alderantziz ere: gaur behean dagoena, bihar goian egon daiteke.

Karta pertsonalari dagokionez, erortzean berriro jaikiz bidea egiten dutenak islatzen ditu karta honek. Bizitzaren gorabeherei aurre egiteko gaitasuna dutenak. Malko haiei esker orain itsasoa garela ulertzen dutenak”.

Bada, Oier Aranzabal zuzendariak hasieratik nabarmendu du Margolaria filmaren asmoa gurpilaren ibilbide osoa bere horretan erakustea dela, horretarako Mikel Urdangarin musikaria oinarri hartuta. “Grabatzeko prozesu horretan, atentzioa eman zidan nola Mikel bakarrik bizi den, eta, Arriagan bertan jende mordo baten aurrean jo eta gero, adibidez, nola iristen den gaueko ordu txikitan etxera, eta orduko bakardadearen kontrastea. Mikel horrek denbora asko pasatzen du bakarrik; haren bizimoldeak baditu alde ilunak edo ez hain ederrak ere. Segituan ikusi nuen horrek zer potentzial izan zezakeen, eta horregatik erabaki genuen dokumentala momentu horrekin hastea. Gainera, momentu hori da ideia berriak sortzen diren unea ere. Kontatu nahi genuen oholtzaren gainekoa, baina ez genuen nahi oholtza gainekoa izatea dena. Oholtzaren gainekoa une puntual bat da, oso une ona artistarentzako, baina oso laburra, era berean” dio zuzendariak, estreinaldiaren egun berean Berria egunkarian argitaratutako elkarrizketan.

Dokumentalaren lehen minutuek ere ibilbidearen gorabehera horiek islatzen dituzte, hasieratik. Mikel Urdangarinen kontzertu baten amaierako irudiekin hasten da filma, jendetzaren txalo zaparrada artean. Goian. Beteta. Berehala, ordea, Urdangarin etxera heltzen da, gauez, bakarrik, isiltasunera. Gurpilaren beste aldea ageri da. Behean. Hustuta.

Isiltasun horri eta antzeko momentuei arreta berezia eskaintzen die filmak. Beste kontzertu batea amaieran, Mikel Urdangarin kamerinoan ispiluaren aurrean bakarrik, eserita eta isilpean ageri den sekuentziak ere egoera hori islatzen du.

Filmaren 80. minutuan, berriz, Alain Urrutia margolaria eta Mikel Urdangarin Londresen ageri dira, bertako norian. Alain Urrutiak monomitoaz hitz egiten dio lagunari. Aberastasun Gurpilak islatzen duen arketipoa azaltzeko, Joseph Campell antropologo estatubatuarrak sortutako hitza da monomitoa. Mitoak heroiaren mila aurpegiez hitz egiten du, bidaiaz, goranzko eta beheranzko ibilbideaz, goian egon ondoren behera jaisteaz, betetzeaz eta husteaz, eta Aranzabalen filmean hori guztia azaltzen dio Urrutiak Urdangarini, Londresko norian bertan.

[Margolaria filmeko bi fotograma. Iturria: Maluta Films].

Monomitoa heroiaren bidaia deitutakoa dela azaltzen dio Urrutiak Urdangarini. Etxetik atera ondoren, bidaiaren ostean, nola aldatzen den bidaiaria, eta nola itzultzen den beste pertsona bat bilakatuta. “Orain goian gaude, baina jaisten garenean ezberdinak izango gara”. Sortzaileei kontzertuekin eta erakusketekin antzekoa gertatzen zaiela aipatzen du Urrutiak: kontzertu, bira, erakusketa edo lan bakoitzaren ondoren, gailurrera iritsi ondoren, hustu egiten direla, eta berriro behera jaistean pertsona ezberdinak direla. Ia filmaren hasieran, bidaia iniziatikoa esamoldea ere erabiltzen du Alain Urrutiak, lagunari furgoneta hartzeko eta Londresera joatera gonbidatzeko.

Literaturan, musikan eta zineman hainbat aldiz jorratu izan dira monomitoaren eta bidaia iniziatikoen ingurukoak: Paulo Coelhoren Alkimista, Jon Benitoren Bulkada (noizbait loratu ondoren, hostoak sustraietara itzultzen dira beti), Jose Luis Peralesen Un velero llamado libertad edo Federico Felliniren  Otto e mezzo. 8 1/2, apur batzuk aipatzearren. Euskaraz, badira hainbat adibide, baina Joseba Sarrionandiaren Talaieroaren gogoetak da beharbada ezagunena, “eta inoiz itzuliko balira ere jadanik ez dira joan zirenak izango” esaldiarekin amaitzen dena (eta Ken Zazpi musika taldeak abesti ere bihurtu zuena).

Aberastasun Gurpilaren arketipoa, monomitoa kontzeptuak ere ia bere horretan biltzen duena, maisuki azaltzen duen filma da Margolaria. Mikel Urdangarin musikariaren bidaia baten arrastoan, erabat unibertsalak diren kezkak eta jokamoldeak erakusten ditu Oier Aranzabalek. Dokumentalean barrena, Mikel Urdangarin beste arketipo batzuen irudia ere bada: Eroa (bidaiari pasioz ekiten diona, ausardia), Aztia (intuizioa, sena, lana, jakintza) edo Ermitaua (bakardadea, isiltasuna, esperientzia, barneko argia), baina filma, bere osotasunean, Aberastasun Gurpilari eta monomitoari buruzko lana da. Lan ederra, erakusten duenagatik eta darion mimo eta samurtasun guztiagatik gure mugetatik kanpo ere bidaia luzea egin dezakeena.

Sponsored Post Sponsored Post Menu More Info Learn from the experts: Create a successful blog with our brand new courseThe WordPress.com Blog

WordPress.com is excited to announce our newest offering: a course just for beginning bloggers where you’ll learn everything you need to know about blogging from the most trusted experts in the industry. We have helped millions of blogs get up and running, we know what works, and we want you to to know everything we know. This course provides all the fundamental skills and inspiration you need to get your blog started, an interactive community forum, and content updated annually.

Register now

Haurrentzako tarota [Elena Catalan. Argitaratu gabea]

Tarotari buruzko kontuak irakurtzen, Elena Catalan ilustratzailearen tarot hau aurkitu dut sarean, eta ikusi orduko sorgindu nau. Izan ere, haurrentzako tarot sortak sortzen eta argitaratzen diren arren, ez dira gehiegi ere, eta hau benetan ederra iruditu zait.

Egileak ilustra.org webgunean duen orrialde honetan aurkitu ditut haurrentzat marraztutako 21 Arkano Nagusiak: Elena Catalan > https://www.ilustra.org/board/tarot/9384/

Karta bakoitzaren azalpenean kontatzen duenez, oraindik argitaratu ez den haurrentzako tarot baten proiekturako marraztutako kartak dira:

“Este naipe como el resto de las 21 cartas que la acompañan forman parte de un libro de tarot infantil para niños aún pendiente de editar; La maqueta del mismo (un libro tutorial ilustrado cuya contraportada en forma de caja guarda en su interior las cartas)se puede visitar en el Museo del Tarot de Belgica y pertenece a la colección privada del coleccionista de Tarot Guido Gillabel.

Aparte de diseñadora, ilustradora y escritora, soy experta en análisis de mitología comparada, folclore, ciencias ocultas, cartomancia, astrología, quiromancia, runas, profesora de Tarot, sonoterapeuta… como buena creativa siempre en las nubes, tengo los Canales Psicos muy abiertos.

Las cartas, para mí, son un catalizador de la videncia, un modo de conectar con el otro de un modo rápido y efectivo y desconectar una vez se cierra la baraja”.

Hemen karta guztiak ikusgai:

Elena Catalan sarean [tarotaz, ilustrazioaz eta diseinuaz], helbide hauetan:

· Tumbrl:  elenacatalan.tumblr.com
· Webgunea: tarotysabiduria.es
· Facebook: facebook.com/elena.catalan
· Twitter: @Elena_Catalan

Arkano Nagusiak: Bereterresa (II)

Bereterresa Maritxu Gullerren Euskal Herriko Tarotean
(ES: La Papisa, FR: La Papesse, ENG: The High Priestess).

Itsasoa, batzuetan, bare egoten da, bere handitasun eta indar guztia isilpean gordeta. Erabateko lasaitasunean. Badakigu, ordea, isiltasun eta lasaitasun horren atzean egundoko indarra dagoela. Bizitza, etengabeko mugimenduan, eder bezain basati, inoiz gelditu gabe.

Itsasoaren baretasun horren antzekoa da Bereterresa. Urte askoan ikusitakoa eta ikasitakoa gordetzen du bere baitan. Soseguz begiratzen dio aurrean duenari, esperientziaren eta jakinduriaren babesarekin. Amonaren arketipoa da nolabait. “Sukaldean, telebista piztuta eta amona isilik” dio euskal idazle baten poema batek. Amonaren isiltasunaren atzean, ordea, jakinduria, esperientzia, bizitza eta lasaitasuna dago. Munduari begiratzeko modua ere bada amonaren isiltasuna.

Esku artean liburu bat duela ageri da Bereterresa tarot gehienetan. Tronu moduko aulki batean eserita. Tarotaren bigarren karta da. Lehenengoa Eroa da. Bidaiaren hasieran ageri da hura, zutik, ibiltari. Ekintzailea da. Bereterresa, aldiz, eserita dago, lasai, bere baitan bilduta. Barne jakinduria, kontzientziaren eta inkontzientearen arteko oreka, eta espiritualtasuna islatzen dituen arkanoa da. Eskuetan duen liburua, bizitzaren ikasgaien eta sekretuen sinboloa da. Mendeetan barrena belaunaldiz belaunaldi heldu den jakinduriarena. Iraganeko ikasgai guztiak biltzen dituena.

Gertakarien aurrean zentzua erakusten eta eskatzen du. Eroaren ifrentzua da. Orekatua, zentzuduna, argia, bakartia, lasaia, esperientziaduna, jakintsua, objektiboa, askotan perfekzioaren bila ibiltzen dena, praktikotasuna aldarrikatzen duena, entzuten dakiena, ikasitakoaren berri ematen diguna, eta bidegurutzean gaudenean aholkurik zentzudunenak ematen dituena.

Hausnarketarako eta meditaziorako gonbidapena da Bereterresa. Arnasa hartzeko, lasaitzeko, eta barrura begiratzeko isiltasuna. “Enjoy the silence”, esaten digu ahapeka, eta isiltasun horren magalean ageri dira Bereterresaren gakoak: emozioak, kontzientzia, sormena, lasaitasuna, eskuzabaltasuna, jakinduria, pazientzia, oreka, eta aurrera egiteko argia. Ez du askorik hitz egiten, baina gehien behar ditugunean heltzen zaizkigun hitz sakonak dira Bereterresarenak, eta askotan esaten duena ulertzen ez dugun arren, Bereterresaren esaldi bakoitza ikasgai ederretarako giltza da. Entzuten eta hausnartzen ikasi behar dugula gogorarazten digu, erabakiak lasaitasunaren galbahetik pasatu ondoren soilik hartzeko.

Bereterresa Marseillako tarotean.

Bereterresa Rider-Waiteren tarotean.

Bereterresa, La Papesse. Les Secrets du Tarot webgunetik. Erabat gomendagarria Bereterresari buruz bertan ageri den azalpen luze eta sakona. Hemen irakurgai: La Papesse.

La Papesse. Irudia: Toki No Wa.

La Papesse. Tarot du Bordeaux.

Arkano Nagusiak: Abade Nagusia edo Aita Santua (V)

[Aita Santua Marseillako tarotean].

Aita Santua edo Abade Nagusia, tarotean, arkano berezi samarra da. Hasiera batean arauekin, heziketarekin, sistemarekin eta zurruntasunarekin lotuta ulertzen bada ere, alde baikorra nabarmentzea ere garrantzitsua da, gure bizitzan ohikoak diren hainbat jokabide ulertzeko ispilua bihurtu baitezakegu.

Irudiak, bere horretan, eskuetan makulua duen Abade Nagusia erakusten digu. Heldua da, eta esperientziaduna, beraz. Tronu modukoan ageri da eserita. Aginte gorenaren ikurra da, eta mendeetan zehar sendotu diren ohiturak, sinesmenak, jokabideak eta arauak islatzen ditu. Aita. Nagusia. Eskola. Hezkuntza. Sistema. Ezarritako arauak. Zuzentasuna. Zorroztasuna.

Tarotean, Aita Santua, iraganaren, ezarritako boterearen, hezkuntzaren, aitaren, ohitura zaharren, heldu zaigun ereduaren eta jaso dugun kulturaren karta da. Autoritatea. Legea. Arketipo oso nabarmena.  ‘Amama’ filmean, esaterako, baserriko aita litzateke. Aitak sinbolizatu duen edo sinbolizatzen duen guztiaren inguruan biraka ibiltzen eta sentitzen gara askotan, inkontzientean oso barneratuta izateraino aitaren etxea defendatzeko beharra. Noizbait, ordea, sustrai horiek kate ere badirela ohartzeak erabakiak hartzeko beharra dakar, bizimodu hobea izateko, sustrai edo kate horietatik erabat aske.

Aita Santuak erakusten duen zurruntasunaren atzean, belaunaldiz belaunaldi heldutako ohiturekin batera, jakinduria zaharra ere badago. Ametsei zuhurtziarekin erantzuteko gaitasuna. Ezagutza. Azeri zaharraren begirada. Esku sendoa. Laguntza. Indarra. Oreka. Segurtasuna. Hori guztia, lanbropean bezala ageri da, ezkutuan, ia oharkabean, baina oinarrian, mendeetan sustraitu den pentsamoldea dago. Hezurretaraino sartuta daukaguna.

Hori guztia arakatzeko barrura begiratzea dagokigu. Izan ere, garen bezalakoak zergatik garen hausnartzeko gonbidapena ere bada karta hau. Zer ongarri duten gure sustraiek. Gure sinesmen, kultura eta pentsaera guztia non eta nola errotu den. Zergatik. Zerk egin gaituen honelakoak. Zenbat belaunaldiren emaitza garen.

Ezagutzaren eta ohituren bilduma da Aita Santua. Esperientziak eta sendotasunak ematen duten segurtasuna. Horrek, ordea, atzean geratzera darama askotan, ideia zaharretan eta gainditutako ereduetan kateatuta. Horregatik, aldaketarekiko eta haize berriekiko mesfidati ageri da, hauei aurre egiteraino, temati askotan, ohikoa duen erosotasun eremua galtzeko beldur.

[ Aita Santua Rider Waiteren tarotean ].

Arkano Nagusiak: Dorrea (XVI)

Dorreak Erraustutako Dorrea izena hartzen du Maritxu Gullerren Euskal Herriko Tarotean.
(ES: La Torre, FR: La Maison Dieu, ENG: The Tower).

Dorre sendo eta handia ageri da karta honetan, baina istripu edo erasoren baten ondorioz kolokan du goiko zatia, amiltzear. Tarot klasiko gehienetan, harriz edo adreiluz egindako dorrea da, oso altua, zerura iristeko bitartekoa balitz bezala, eta dorrearen hormetan leiho estuak ageri dira, barruan bizi direnen ikuspegi estua islatuz. Tarot askotan, bi lagun ageri dira. Bat dagoeneko lurrean, zaurituta, eta bestea dorrean behera erortzen, ihes egin nahian.

Itxura falikoa du eraikinak. Handitasuna eta boterea erakutsi nahian, handikeriaz eraikitakoa da. Nagusitasuna eta gehiegikeria islatzen ditu, baina baita iragana, aurreiritziak, eta eredu zein ohitura zaharrak ere. Mendeetan gailendu den gizarte heteropatriarkalaren orubea ere bada dorrea.

Euskal Herriko Tarotean, dorreak Erraustutako Dorrea izena hartzen du. Porlanez egindakoa dirudi, eta kea dario goiko aldeari. Leiho estu asko ditu, baina pitzadura nabarmenak ageri dira aurrealdean. Gainbehera datorren ereduaren eta boterearen erakusle da Erraustutako Dorrea. Horrela ezin du iraun. Ez da iraunkorra. Erabaki egokiak hartu ezean, amildu egingo baita. Errausteko arriskuaren aurrean, arnasa hartzeko eta norabidea aldatzeko beharra erakusten du.

Azken batean, gehiegikerien arriskuaz oharrarazten gaituen karta da da hau. Norabidea aldatu ezean laster etor daitekeenaren ohar argia. Irteerarik ez duen zuloa dirudi eredu zaharrekin segitzeak, hobekuntzei eta aurrera egiteko bideari atea zabaldu gabe. Krisi garaia erakusten du dorreak. Kudeaketa okerraren ondorioz heldu den kolpea. Bide okerrean behar baino gehiago ibili izanak arriskua sortu du eta, beraz, gelditzeko eta hausnartzeko gonbidapena da. Dorrearen goiko aldea errautsetan badago ere eta pitzadurak ageri badira ere, oinarria sendo dago oraindik. Haize berria sartzeko balio izan du kolpeak. Beraz, hausnarketa egin eta norabidea aldatuz gero, ez da amilduko. Dorreak sendo jarraituko du, konponbiderako urratsak eginez gero, baina aldaketa beharrezkoa da. Ingurumenaren arloan eta jendartean bezala, pertsonalki ere, eredu batek iraunkorra izateko zer behar duen hausnartzea eta bide hori lantzea da gakoa. Loreak zaintzea, zimeldu ez daitezen.

#Abestiak:
· “A thunder allways happens when is raining” (Dreams, The Corrs).
· Nire aitaren etxea (Hitzak: Gabriel Aresti. Musika: Eñaut Elorrieta).
· Nire aitaren etxea (Hitzak: Gabriel Aresti. Musika: The Friday’s Crew).
#Filma: ‘Amama’ (Asier Altuna, 2015). Film honetan, baserria bera da dorrearen sinbolo nabarmena. Ohitura eta eredu zaharren orubea. Baina ezin du horrela iraun. Biziberrituko baldin bada, haizea behar du, norabide aldaketa, galbidetik atera eta aurrera egiteko. Filmaren trailerra bera oso esanguratsua da: Aitaren mundua baserriko lurretan bukatzen da. Hemen du bere lurra eta zerua. Hemen da bera libre. Aitak eta guk ez dugu modu berean ulertzen bizitza. ‘Gurasoekin kezkatuta nago’. ‘Ez al zarete konturatzen bakarrik geratu zaretela!?!’.

Arkano Nagusiak: Neurria edo Tenperantza (XIV)

Neurria edo tenperantza neurritasuna izendatu zuen Maritxu Gullerrek Euskal Herriko Tarotean (Maritxu Guller, 1991).
(ES: La Templanza, FR: Tempérance, ENG: Temperance).

Euskal Herriko Tarotean Neurritasuna izena hartzen duen karta honetan, ontzi batetik bestera ura edo antzeko likidoren bat isurtzen duen emakumea ageri da. Tarot klasiko gehienetan, emakume honek aingeru hegalak ditu. Atzealdean, berriz, lur emankorra ageri da, belarrarekin, eta tarot askotan loreak eta landareak ere ikusten dira lur horretan.

Karta honetan ez da hautsi anphora, eta ura ontzi batetik bestera egoki pasatu da, bidean ezer galdu gabe, eraginkortasunez. Likidoa ontzi batetik bestera pasatzean epeldu ere egiten da. Hizkuntza askotan, zehazki, likidoa hotzegia edota beroegia ez egoteari, tenperatura edo neurri egokia izateari, epeltasuna esaten zaio, eta hortik dator arkano honen izena: Temperance, Tempérance, Templanza. Euskaraz, tenplatu ere erabiltzen da hainbat lekutan, lasaitu edo baretu hitzen baliokide gisara. Nolabait, oreka eta lasaitasuna islatzen duen hitza da. Forma herrikoi eta zaharretan, tenperantzia hitza ere erabili izan da leku batzuetan.

Ontzi batetik bestera pasatzen den likidoa da aldaketa dakarrena. Alkimistek transmutazioa deitzen dutena, azken batean. Sinesmen zahar askotan, eta hainbat erlijiotan, ura bataioarekin lotzen da. Hasierako errituekin. Garbiketarekin. Likido hori eskuetan izateak eta ontzi batetik bestera pasatzeko gaitasuna edukitzeak, heldutasuna eta erabakiak hartzeko gaitasuna ere islatzen du.

Askotan, egoerarik makurrenetan, zurrunbiloaren erdian, erabat galduta eta etsita sentitzea ohikoa denean, aurrera egiteko argia sortzen da nonbait. Benetan zer behar dugun dakien eta inkontzientean gordeta daukagun aingeru edo alkimista ezkuturen batek irribarrea margotu baligu bezala, bihotz berriarekin, berriro taupaka hasteko.

Likidoa ontzi batetik bestera pasatzea, azken batean, egoera batetik bestera igarotzearen sinbolo argia da. Iraganetik etorkizunera izan daiteke batzuetan, edota egoera material batetik espiritual batera besteetan. Batean zein bestean, kontzientzia hartzea dakar, eta tantarik ez isurtzeak edota bidean likidorik ez galtzeak, eraginkortasuna, esperientzia eta heldutasuna erakusten du. Biziberritzearekin ere lotzen da karta hau. Ontzi batetik bestera doana energia bezala ikusiz gero, ez baita hiltzen, agortzen edo desagertzen. Eraldatu egiten da, beste ontzi batera pasatzen da, baina eutsi egiten dio bere izaera eta indar guztiari, beste leku batean. Bi ontziek, iragana eta etorkizuna ez ezik, kontzientzia eta inkontzientea ere islatzen dute, eta bien arteko oreka litzateke neurria edo tenperantza.

Karta hau positiboa da tarotean. Oreka, pazientzia, konfiantza eta aldaketarako gaitasuna erakusten du. Egoerei aurre egiten eta bidean agertzen diren oztopoak gainditzen dakiena. Hautatzeko gaitasuna da, burua erabiltzeko eta erabaki egokiena hartzeko zuhurtzia. Batzuetan, iraganean izandakoaren eta orain ageri denaren artean aldaketa handia sumatzen da, eta horrelakoetan ohikoa da denbora behar izatea aldaketara ohitzeko eta moldatzeko, baina beti ere oreka gailentzen da, neurria, tenperantza, eta horrek lasaitasuna dakar.

Neurria edo tenperantza Marseillako tarotean (XIIII)

Neurria edo tenperantza Rider Waiteren tarotean.

Neurria, tenperantza. Temperance – Cosmic Tarot by Dererne.

Neurria. Tenperantza. Temperance – Cosmic Tarot by Norbert Losche

Tarot sortak: Vampire Tarot (David Zahir)

Urte berriaren hasiera tarotaren ispiluan esertzeko eta nork bere buruari begiratzeko aitzaki ona dela aipatuz, orrialde honen berri eman nuen atzo sare bideetan, eta dagoeneko bost lagunen galderak jaso ditut, kartak irakurtzeko eskatuz. Lanean hasi, eta batean eta bestean tarotari buruzko kontu berriak irakurtzen ari naizela, David Zahir artistaren tarot sorta honekin egin dut topo: Vampire Tarot.

Banpiroen inguruko hainbat filmetako irudiak eta pertsonaiak oinarritzat hartuta osatutakoa da: Queen of the Damned, Dracula, Twilight eta antzekoetako protagonistak aurkituko ditugu, besteak beste. Banpiroen inguruko filmak edo serieak eta tarota gustukoak ditugunontzat, biak uztartzen dituen harribitxi horietako bat. Hemen dituzue karta guztiak ikusgai:

· Vampire Tarot: David Zahir.

Hemen, berriz, zenbait karta:

Arkano Nagusiak: Kaiser Andrea, enperatriza (III)

Enperatrizaren kartak Kaiser Andrea izena hartzen du
Euskal Herriko Tarotean (Maritxu Guller, 1991).
(ES: La Emperatriz, FR: L’Impératrice, ENG: The Empress).

Bizitzari irribarre batekin aurre egiteko eta barruan duen edertasun guztia ateratzeko gai den emakumea islatzen du kaiser andreak edo enperatrizak tarotean. Ama Lurra da, emakume bihurtuta. Erditzeko eta bizitza zabaltzeko gai den emakumea, ama guztien babesa eta indarra bere baitan dituena, gaztea, alaia eta bizitzaren suak begietan distira egiten diona.

Udaberria da kaiser andrea. Sortzen ari den guztiarekin. Kolorez betea, ederra, zabaltzen ari diren lore guztien bilduma.  Edonor liluratzeko gai da, bere gaitasunarekin eta bizitasunarekin. Bizipozarekin. Gaztaroa da. Edertasuna. Bizitzaren grina. Sexualitatea. Maitasuna.

Kaiser andrea edota enperatriza ageri denean, emozioak, sentimenduak, alaitasuna eta giro ederra gailentzen dira inguruan. Argia dakar. Poza. Sua.

Sortzeko gaitasuna islatzen du, eta baita eraginkortasuna ere. Emankorra da. Ama gaztearekin lotzen da askotan, edo haurdunaldiarekin. Ama izan gabe edo haurdun egon gabe ere, zabaltzen diren bideen isla da. Proiektu berriak. Bide berriak. Egindako lanaren emaitza. Fruituak. Loreak. Uzta. Arrakasta.

Tarot sorta askotan, enperatriza aztiaren eta abadesaren elementuarekin ageri da. Tronuan eserita dago, abadesaren antzera, baina arranoa duen ezkutuarekin, eta aginte-makilarekin. Sorta gehienetan, koroa ere badu buruan. Aztiaren eta abadesaren hainbat elementu uztartzen ditu, beraz. Aurrera egiteko gaitasuna eta kemena batetik, eta erabakiak hartzeko heldutasuna eta sena bestetik.

Emankortasunaren erakusle da karta hau. Emakumearen gaitasun guztien eta indarraren arketipoa.

Abestia: Ella (Bebe).
Filma: Amélie (Jean-Pierre Jeaunet, 2001).

Enperatriza Marseillako tarotean.

Enperatriza Rider Waiteren tarotean.

 

Arkano Nagusiak: Eguzkia (XIX)

XIX. Eguzkia Euskal Herriko Tarotean (Maritxu Guller, 1991).
(ES: El Sol, FR: Le Soleil, ENG: The Sun).

Eguzkia tarot sortako kartarik ederrenetakoa da, ederrena ez bada. Bizitzaren oinarrian dagoen argia eta indar sortzailea erakusten du. Bizitza, bere distira guztiarekin.

Atzean geratu da gaua, negua, ekaitza. Atertu du, eta indartsu ageri da eguzkia. Bere distirak eta indarrak bizirik sentiarazten gaitu. Betiko argia da. Hasiera. Bihotza. Sua. Irribarrea. Uda. Eguzki betea. Izarren hautsa, argi bihurtuta.

Espiritualki, erlijio eta mugimendu askorentzat, bide luze eta neketsuaren amaieran ageri den helmuga ere bada. Sasi guztien gainetik igaro ondoren ageri den zelai koloretsua, bizitzaz betea. Kontzientzia. Edertasuna. Lasaitasuna. Plazera. Daitekeen egoerarik atseginena. Paradisua. Nirvana. Satoria. Erabateko argia. Zoriontasuna.

Eguzkia bizitzaren sorburua eta oinarria da, eta bizitza berria ere adierazten du. Tarot klasikoetan, eguzkipean ikusten diren pertsonaiak horma edo harresi baten aurrean ageri dira. Harresi horrek, gainditu behar izan diren oztopoak eta zailtasunak islatzen ditu. Horiek gaindituta, bizitzaz betetako zelaian ageri dira pertsonaiak, eguzkiaren babesarekin eta indarrarekin erabat beteta. Pilak kargatuta. Atseden hartuta. Gau iluna igarota. Eguzki betearen energia guztiarekin.

Azken batean, barruan dugun indar sortzailearen erakusle da karta hau. Malkoak lehortzeko gai da, eta berriro sortzeko ezinbestekoa dugun indar guztia ematen digu. Esperantzaren argia da. Oparotasuna dakar. Edertasuna. Arrakasta. Babesa. Bizitza alaia.

Horretarako, ordea, garrantzitsua da eguzkiak ematen digun guztiaren kontzientzia hartzea. Bizirik sentitzea. Eguzkia atera denez, esna gaudela ohartzea, baina amets egiteari ez uztea. Eta gu eguzkipean baldin bagaude, beste nonbait ilunpean daudela ez ahaztea. Ematen digun babes, argi eta indar guztiaz ohartzean soilik  izango gara gai daukaguna eskertzeko, gozatzeko, eta guk ere inguruan eguzkia zabaltzeko, berriro ere gaua eta iluntasuna heldu aurretik.

Esaldia: “Eguzkia alde batetik irten eta bestetik sartzen da, baina bien bitartean inork ez daki zertan den. Bakarrik berriz itzuliko dela” (Delirium Tremens, ‘Laino ilunak’).

Eguzkia Marseillako tarotean.

 

Arkano Nagusiak: Gurdia (VII)

VII. Gurdia Marseillako tarotean
(ES: El Carro, FR: Le Chariot, ENG: The Chariot).

Gurdiak, tarotean, mutil gazte bat gidari duen eta normalean bi zaldi zurik bultza ohi duten gurdia erakusten du. Oreka adierazten du. Bide ezberdinen artean erabaki beharra batetik, baina baita horien aurrean erabakiak hartzeko eta gurdia zuzen gidatzeko gai denaren esperientzia ere.

Azken batean, halabeharraren edo destinuaren aurrean gidaritza hartzeko gai denaren errepresentazioa da gurdia. Zaldiek, nolabait, sentimenduak eta emozioak
islatzen dituzte. Indarra. Pasioa. Aurrera egiteko gogo basatia. Gidariak, ordea, horiek
kontrolatzeko gaitasuna du. Burua. Pentsatzeko gaitasuna. Eta horren ostean, erabakiak hartu eta gurdia gidatzekoa, bide bazterrean zulora joan ez dadin, edo amildegira, izan behar ez zen bidetik joan delako, edo azkarregi ibili delako. Beste behin ere, beraz, bihotzaren eta buruaren arteko oreka erakusten digu tarotak. Pasioaren eta arrazionaltasunaren arteko oreka. Bihotzaren eta buruaren artekoa. Eta hori guztia gidatzen dakien gaztea. Gaztea izan arren, esperientziaduna. Badakiena zertan ari den. Oinak lurrean dituena. Bere erabakien ardura duena. Bere bizitza gidatzeko gai dena. Azken batean, mutur batera eta bestera tiraka ari diren, bide batera edo bestera joan nahi duten zaldi basatien arteko oreka da bizitza. Orekaren heldutasun hori islatzen du gurdiak tarotean. Erabakiak hartu behar, baina zentzuaren eta buruaren galbahetik igarota.

Zailtasunen aurrean, lemari sendo heldu eta aurrera egiteko gaitasuna erakusten du karta honek. Zailtasunen aurrean aurrera egin daitekeela, orekari eutsiz, erabaki zuzenak hartuta. Era berean, azkar hartutako erabakien arriskua ere erakusten du, bide okerra hartzeko edo amildegian amaitzeko arriskuarekin.

Oro har, ordea, erabakiak hartzeko garai aproposa dela ere esaten digu karta honek, horretarako behar den oreka eta esperientzia baititu gidariak.

Esaldia: “Ez dago ezinezko ezer, zerbait egiteko gai ez den jendea baizik”. Azken batean, etorkizunari aurre egiteko, eta erabakiak hartzeko deia da karta hau. Zerbait benetan desio duzunean, unibertso osoa lerratzen da pasioz amestu duzuna bete dadin. Aurrera, bada.

Gurdia Rider-Waiteren tarotean.